"Mikroświat pod lupą" – poznaj bakterie i wirusy (Biologia, kl. 7–8)

Scenariusz lekcji: „Mikroświat pod lupą” – poznaj bakterie i wirusy

Etap edukacyjny: Szkoła podstawowa, klasy 7–8
Przedmiot: Biologia
Temat lekcji: Bakterie i wirusy – czym się różnią i jaką pełnią rolę w środowisku i życiu człowieka
Czas trwania: 45 minut
Cel główny:
Uczeń rozróżnia mikroorganizmy (bakterie i wirusy), poznaje ich budowę, sposób działania i znaczenie w przyrodzie oraz zdrowiu człowieka.

Cele szczegółowe (uczeń potrafi):

• rozpoznać różnice między bakteriami a wirusami (budowa, sposób rozmnażania, wpływ na organizm),

• wymienić przykłady chorób wirusowych i bakteryjnych,

• wskazać pozytywne i negatywne skutki działania bakterii,

• korzystać z animacji i materiałów wizualnych do zdobywania wiedzy.

Środki dydaktyczne:

• Monitor interaktywny z przygotowanymi materiałami:

  • animacje 3D (np. budowa komórki bakteryjnej i wirusa),

  • mikroskopowe zdjęcia mikroorganizmów,

  • quiz „Bakteria czy wirus?” (np. aplikacja Wordwall, Genially, Kahoot),

• Zeszyty uczniów lub karty pracy,

• Opcjonalnie: podręcznik, mikroskop z preparatami (jeśli dostępne)

Przebieg lekcji:

1. Wprowadzenie (5 minut)

• Nauczyciel włącza animację przedstawiającą świat mikroorganizmów z efektem "zbliżenia pod mikroskopem".

• Pytania otwierające:

  • Czym różni się bakteria od wirusa?

  • Czy wszystkie bakterie są złe?

  • Jak działają wirusy?

2. Część główna – Mikroświat pod lupą (35 minut)

Etap 1: Poznaj mikroorganizmy (10 minut)

• Na monitorze: interaktywna prezentacja z animacjami budowy bakterii i wirusa – uczniowie wskazują różnice (ściana komórkowa, materiał genetyczny, sposób namnażania).

• Wspólne wypełnienie tabeli porównawczej (na tablicy lub w zeszytach):

  Cecha	Bakteria	Wirus
  Wielkość	...	...
  Budowa	...	...
  Rozmnażanie	...	...
  Przykłady chorób	...	...

Etap 2: Mikroskopowe safari (10 minut)

• Pokaz mikroskopowych zdjęć bakterii i wirusów (na monitorze).

• Uczniowie analizują: Czy to bakteria, czy wirus? Po czym poznajemy?

• Ciekawostki: bakterie w jogurcie, wirusy komputerowe jako analogia.

Etap 3: Interaktywny quiz – „Bakteria czy wirus?” (15 minut)

• Uczniowie rozwiązują quiz na monitorze (indywidualnie lub w parach).

  • Przykład pytania: „Gruźlica – bakteria czy wirus?”

  • „Nie ma własnych enzymów, nie oddycha – co to?”

• Możliwość punktacji, gra w formie teleturnieju lub escape roomu z kodem do odblokowania ostatniego pytania.

3. Podsumowanie (5 minut)

• Nauczyciel zbiera najważniejsze informacje:

  • Co zapamiętaliście o bakteriach i wirusach?

  • Czy wszystkie bakterie są złe?

  • Jak się chronimy przed wirusami?

Zadanie domowe (opcjonalne):
Stwórz mini-plakat lub notatkę graficzną z podziałem na bakterie i wirusy, zawierającą:

• przykłady,

• różnice w budowie,

• skutki działania na organizm.

Efekty uczenia się:

Po lekcji uczeń:

• zna i rozróżnia podstawowe cechy bakterii i wirusów,

• wie, które mikroorganizmy są groźne, a które pożyteczne,

• rozwija umiejętność logicznego myślenia i pracy z materiałem wizualnym,

• potrafi korzystać z monitora interaktywnego do nauki biologii.